รู้ยัง!! เล่นโยคะแล้วสามารถควบคุมโรคเบาหวานได้นะ
แม้ว่าปัจจุบันนี้ การเล่น โยคะ
จะถูกประยุกต์ให้กลายมาเป็นออกกำลังกายแล้ว
แต่สิ่งหนึ่งที่ยังคงเป็นจุดเด่นอยู่เลยก็คือ การฝึกลมหายใจ
ทำให้การเล่นโยคะได้ประโยชน์ทั้งทางด้านการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ
แถมยังช่วยให้เราผ่อนคลาย จิตใจนิ่ง สงบ มีสมาธิ มีสติเพิ่มมากขึ้น
แถมยังช่วยป้องกันการกลับมาเป็นโรคเครียดและภาวะซึมเศร้าซ้ำได้อีก
แต่คราวนี้ใครจะรู้ล่ะว่า การเล่นโยคะมันสามารถควบคุมโรคเบาหวานได้!พญ. ดุจฤดี อภิวงศ์ แพทย์ด้านจิตเวช โรงพยาบาลพระรามเก้า กล่าวว่า
โยคะสามารถควบคุมโรคเบาหวานได้ โดยมีการศึกษาวิจัยพบว่าโยคะมีผลดีกับหลายๆ
โรครวมถึงโรคเบาหวาน บนสมมุติฐานที่ว่า
การฝึกลมหายใจและท่าโยคะบางท่าควบคู่กัน
สามารถช่วยกระตุ้นการทำงานของเบต้าเซลล์ของตับอ่อนได้ดีขึ้น
และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของอินซูลิน (Insulin Sensitivity)
จึงลดภาวะการดื้อต่ออินซูลิน (Insulin Resistance) ได้
สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือด
ทั้งขณะอดอาหารและหลังรับประทานอาหารได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิตินอกจากนี้การฝึกโยคะยังสามารถช่วยลดไขมันในร่างกาย
และเพิ่มมวลกล้ามเนื้ออีกด้วย
โดยมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ทำการวิจัยพบว่า
กลไกการควบคุมน้ำตาลในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ฝึกโยคะ
มีการเปลี่ยนแปลงระดับสารเคมีที่เกี่ยวข้องกับโรคเบาหวาน
อีกทั้งเปลี่ยนระดับฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับความเครียด
และยังทำให้ผู้ป่วยมีวินัยในการรับประทานยาเบาหวานอีกด้วย
มีงานวิจัยหลายชิ้นพบว่าการฝึกโยคะ โดยฝึกปราณยามะ 30 นาที ตามด้วยท่าอาสนะ
และปิดท้ายด้วยท่าศพ 15 นาที
ผู้ป่วยโรคเบาหวานหลายคนจะรู้สึกว่ามีสุขภาพที่ดีขึ้นภายใน 7 ? 10 วัน
และพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงในระดับน้ำตาลในเลือด
ในผู้ป่วยบางรายสามารถลดปริมาณยาได้ด้วย
ผลของการฝึกโยคะต่อร่างกาย ทำให้ลดไขมันใต้ผิวหนังและลดน้ำหนัก
ทำให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานหลายรายมีสุขภาพที่ดีขึ้นและระดับน้ำตาลลดลง
ผลของโยคะในผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน พบว่า ติดตามผู้ป่วยไป 7 ปี
ผู้ป่วยเหล่านี้มีระดับน้ำตาลในเลือดที่ดี ไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน
โดยติดตามผู้ป่วยระยะยาว 2 ? 7 ปี พบว่าผู้ป่วยทั้งหมดระดับน้ำตาลลดลงภายใน
3 เดือน และสามารถลดยาลงได้ เทียบกับผู้ที่ไม่ได้ฝึกโยคะหรือหยุดฝึกไป
ผลของโยคะต่อภาวะแทรกซ้อนพบว่า การฝึกโยคะมีผลต่อระดับหลอดเลือดเล็กและใหญ่
ทำให้มีผลต่อการควบคุมความดันและระดับไขมันในเลือดด้วย
โดยการฝึกโยคะในผู้ป่วยเบาหวานที่มีความดันโลหิตสูง หลังจากฝึกไป 3 สัปดาห์
พบว่าระดับของความดันลดลง ใช้ยาควบคุมความดันโลหิตสูงลดลง
และพบว่าผู้ป่วยยังไม่เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ด้วย เช่น
โรคระบบหัวใจและหลอดเลือด โรคไต โรคที่เกิดจากไขมันในเลือดสูง เป็นต้น
สำหรับระดับไขมันในเลือดหลังจาการฝึกโยคะท่าต่างๆ พบว่าระดับ LDL ลดลง
และเพิ่มระดับ HDL นอกจากนี้ โยคะยังมีผลต่อประสิทธิภาพของปอด
ผลต่อระดับภูมิคุ้มกันในเซลล์
รวมทั้งผลในการป้องกันการเกิดโรคเบาหวานในคนทั่วไป
ในการศึกษานี้ยังบอกถึงกลุ่มท่าอาสนะ ท่าเรือ ท่างู ท่าคันไถ ท่าวีรบุรุษ
ท่าธนู ท่าบิดตัว ว่าช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญ
อย่างไรก็ตามท่าอาสนะอื่นๆ
ของโยคะที่ไม่พบว่าช่วยลดน้ำตาลในเลือดก็ยังมีคุณประโยชน์ต่อร่างกายในแง่อื่นๆ
เช่นกัน และทั้งนี้การทดลองในผู้ป่วยที่ได้ฝึกโยคะต่อเนื่องเป็นเวลา 3
เดือน แล้ววัดระดับน้ำตาลในเลือด
โดยที่มีผู้เข้าร่วมการศึกษาบางคนหยุดฝึกไปแล้วกลับเข้ามาฝึกใหม่
เมื่อวัดระดับน้ำตาลในเลือดแล้วพบว่า
ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีเท่าผู้ที่เข้าฝึกโยคะต่อเนื่องตลอด 3
เดือน หากอยากได้ผลตามการศึกษาดังกล่าว ควรฝึกโยคะอย่างต่อเนื่องสัปดาห์ละ 3
ครั้งเป็นอย่างน้อยควบคู่ไปกับการออกกำลังกายแบบอื่นด้วย
ขอขอบคุณข้อมูลจากพญ.ดุจฤดี อภิวงศ์แพทย์ด้านจิตเวช โรงพยาบาลพระรามเก้า และครูสอนโยคะ