ไขข้อข้องใจ ยาสตรี กินแล้วดีจริง ๆ หรือ?!

ก่อนคว้าขวดยาสตรีมาจิบ จะด้วยเหตุผลเรื่องประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือเพื่อให้ผิวพรรณดูมีสุขภาพดีก็ตาม แน่ใจเหรอว่าคุณรู้จัก "ยาสตรี" ดีพอแล้ว วันนี้เรามีข้อมูลดี ๆ จากนิตยสารลิซ่า มาฝากเพื่อน ๆ กันด้วยค่ะ

ในประเทศไทยเรามียาบำรุงเลือดแผนโบราณหรือที่เราเรียกติดปากว่า "ยาสตรี" อยู่มากมายหลายยี่ห้อ โดยตามตำรับยาแผนโบราณจริง ๆ แล้วยากลุ่มนี้จะมุ่งเน้นสรรพคุณในการบำรุงโลหิต แก้อาการประจำเดือนมาไม่ปกติ แก้อาการจุกเสียดแน่นท้องระหว่างมีประจำเดือน รวมถึงช่วยขับน้ำคาวปลาในสตรีหลังคลอดบุตรด้วย แล้วในทางการแพทย์แผนปัจจุบันล่ะมีความเห็นอย่างไรบ้าง? นพ.สุรเชษฐ์ อภินิลบงกช สูติ?นรีแพทย์ โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์ บอกว่า ไม่ได้สนับสนุน แต่ก็ไม่ได้ห้ามเด็ดขาด

ยาสตรีก็คือยาดองชนิดหนึ่ง

ส่วนประกอบของยาสตรีก็คือสมุนไพรสารพัดชนิดกับแอลกอฮอล์ที่จะช่วยสกัดเอาตัวยาออกมา ก็เหมือนกับเป็นยาดองเหล้าประเภทหนึ่ง และเนื่องจากมีแอลกอฮอล์นี่เอง เมื่อดื่มเข้าไปเลือดลมก็เลยสูบฉีดได้ดี ส่วนสมุนไพรที่ใส่ลงไปก็น่าจะมีสรรพคุณทางยาตามแต่ละชนิดไป ซึ่งเราไม่สามารถทราบได้ว่าแต่ละแบรนด์มีตัวยาอะไรบ้าง มีปริมาณเท่าไร และยังไม่เคยมีการวิจัยถึงประโยชน์ของยาสตรีแบบจริงจัง นอกจากนี้ ยาสตรียังไม่ได้ถือเป็น "ยา" ในทางการแพทย์แผนปัจจุบันด้วย

ฮอร์โมนเพศหญิงจากธรรมชาติ

ถึงจะประกอบด้วยสมุนไพรมากมาย แต่สมุนไพรเด่น ๆ ที่เรามักพบในยาสตรีจะมีอยู่ 2 ตัวด้วยกัน คือ "ว่านชักมดลูก" และ "โกฐเชียง (ตังกุย)" ซึ่งจะมีสารชื่อว่าไฟโตเอสโตรเจนที่มีโครงสร้างคล้าย ๆ กับฮอร์โมนเพศหญิงหรือเอสโตรเจน จึงทำให้ยาสตรีมีฤทธิ์ช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนที่เสียไปจากสาเหตุต่าง ๆ และกระตุ้นให้ประจำเดือนมาเมื่อดื่มยาเข้าไปได้

ส่วนในเรื่องของผิวพรรณ คนที่ดื่มแล้วผิวพรรณสดใสขึ้น ก็อาจเป็นเพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนบกพร่องอยู่ เมื่อได้รับไฟโตเอสโตรเจนเข้าไปลักษณะของเพศหญิงก็เลยชัดเจนขึ้น แต่ไม่เสมอไปว่าทุกคนกินแล้วจะได้ผลแบบนี้เหมือนกันนะ เพราะผิวคุณอาจไม่ได้หมองเพราะสาเหตุนี้ก็ได้

รอบเดือนไม่ปกติก็อย่าเครียดไป

หากต้องการความสม่ำเสมอเป๊ะ ๆ จะกินยาสตรีก็คงไม่ใช่เรื่องเสียหาย แต่ที่จริงแล้วในทางการแพทย์การที่ประจำเดือนมาไม่ปกติไม่ใช่เรื่องผิดปกติหรือน่ากังวลอะไร บางเดือนหากไข่ไม่ตก ฮอร์โมนไม่ปกติ คุณก็อาจมีประจำเดือนมาช้า หรือไม่มีประจำเดือนก็ได้ ส่วนปริมาณของประจำเดือนก็ขึ้นอยู่กับเรื่องของสุขภาพและอารมณ์ ดังนั้นหากประจำเดือนไม่มาหรือมาน้อย ก็ไม่ได้จำเป็นต้องรับประทานยาสตรีเพื่อขับประจำเดือนออกมา

ข้อเสีย พึงรู้ พึงระวัง

ไม่เคยมีการวิเคราะห์ยาสตรีอย่างชัดเจนว่า จะมีสารตกค้างที่อาจก่อให้เกิดโรคหรือผลเสียอะไรหรือเปล่า ดังนั้น เราจึงไม่รู้เลยว่าผลของการดื่มในระยะยาวจะเป็นอย่างไร

เคยมีงานวิจัยพบว่าตังกุยสามารถกระตุ้นการเกิดมะเร็งเต้านมได้หากกินไปนาน ๆ อีกทั้งยังเพิ่มความไวของผิวหนัง ทำให้เกิดผื่นแพ้ได้ง่ายกว่าคนปกติอีกด้วย

หากกินยาขับน้ำคาวปลาหลังคลอดบุตรจะต้องปรึกษาแพทย์และเภสัชกรให้ดี เพราะในช่วงให้นมบุตร สิ่งที่แม่กินอาจมีผลต่อลูกได้

สตรีมีครรภ์ ผู้ป่วยที่กำลังมีไข้สูง ผู้ที่แพ้แอลกอฮอล์ และผู้ที่กินยาต้านการแข็งตัวของเลือด ห้ามกินยาสตรีเด็ดขาด

ต้องมีทะเบียนตำรับยา ตามกฎหมาย "ยาสตรี" จัดเป็นยาสามัญประจำบ้านกลุ่มยาแผนโบราณ ซึ่งจะต้องมีเลขทะเบียนตำรับยาแสดงบนฉลากทุกขวด ดังนั้นก่อนจะตัดสินใจซื้อมาใช้ สาว ๆ ต้องดูให้ดีด้วย

ข้อมูลจากLisa