เที่ยวสวนผลไม้ที่ 'โครงการหลวง'
เพราะประพาสต้นบนดอยจึงนำมาสู่กำเนิดโครงการหลวงเมื่อ
43 ปีที่ผ่านมา
ปัจจุบันโครงการหลวงได้มีการวิจัยพืชพันธุ์ที่หลากหลายสร้างอาชีพแก่ชาวเขา
นอกเหนือจากผัก และดอกไม้เมืองหนาวแล้ว พืชสำคัญชนิดหนึ่งที่ส่งเสริม คือ
ผลไม้ นอกจากจะปลูกเพื่อเพิ่มปริมาณป่าไม้ในประเทศแล้ว ยังถือเป็นป่ากินได้
คือ ผลผลิตสามารถนำไปใช้ประโยชน์และสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรอีกทางหนึ่ง
ฤดูกาลของผลไม้โครงการหลวงนับ จากสตรอเบอรี่โดยเฉพาะพันธุ์พระราชทาน 80
ที่มีรสชาติหวาน อร่อยและมีกลิ่นหอม
เป็นผลไม้ที่ให้ผลผลิตในช่วงฤดูหนาวซึ่งได้รับความนิยม
ชื่นชอบกันในกลุ่มของผู้บริโภคชาวไทย
โดยเก็บเกี่ยวออกผลตั้งแต่ช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนถึงต้นมีนาคม
ยังมีผลไม้อื่นๆ
ที่ทยอยออกผลในช่วงฤดูร้อนจนถึงต้นฤดูฝนผลไม้ที่จะแนะนำชนิดแรกคือ พี้ช
หรือท้อ ซึ่งถูกยกให้เป็นราชินีของผลไม้เมืองหนาว จะออกผลให้เก็บเกี่ยว
ในช่วงปลายเดือนมีนาคมถึงเมษายน พื้นที่โครงการหลวงที่ส่งเสริมปลูก ได้แก่
สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์
และศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง ผลของพี้ชมีลักษณะค่อนข้างกลม เนื้อแน่น
เมื่อสุกจะมีสีเหลืองทั้งผล สามารถใช้แปรรูปได้ดี เช่น ทำพี้ชลอยแก้ว ขนมเค้ก
คุกกี้ น้ำผลไม้ หรือใช้ทำอาหาร เป็นต้น รสชาติ หวานอมเปรี้ยว
สามารถทานสดได้ ให้คุณค่าวิตามมิน A มีสรรพคุณเป็นยาระบายอ่อนๆ
ในความเชื่อของชาวจีน พี้ช เป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืนยาว
และเกี่ยวข้องกับการกับการป้องกันสิ่งชั่วร้าย
ถ้าดอกพี้ชบานในระหว่างการฉลองวันปีใหม่ หมายถึงปีต่อไปจะเป็นปีของโชคลาภ
หลังจากฤดูกาลพี้ชแล้วช่วงเดือนพฤษภาคมยังมี พลัม ผลไม้ที่มีสีแดงก่ำ
น่ารับประทาน รสชาติอมเปรี้ยวอมหวาน นิยมนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น
น้ำพลัมเข้มข้น น้ำพลัมพร้อมดื่ม พลัมแช่อิ่ม และแยมพลัม เป็นต้น
ผลพลัมมีคุณค่าทางอาหาร สรรพคุณช่วยขจัดความเมื่อยล้า ชะลอความชรา
เสริมสร้างกระดูกและฟัน
เข้าสู่ฤดูฝนบรรยากาศบนดอยต่างๆ เขียวชอุ่ม อากาศเย็นสบาย
เสน่ห์ของหมอกและสายรุ้งหลังฝนตก
เป็นภาพที่ต้องบันทึกเก็บเป็นความทรงจำที่งดงาม
ผลไม้ที่ออกกันในช่วงนี้ตั้งแต่เดือนกรกฎาคมถึงกันยายนคือ ลูกพลับ
ซึ่งเป็นผลไม้ที่ต้องการความหนาวเย็น
บนพื้นที่ปลูกต้องมีความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,000 เมตรขึ้นไป
เนื้อผลสีเหลืองหรือแดงเข้มอมน้ำตาล มีทั้งพลับฝาดและพลับหวาน
โดยพลับหวานรสชาติจะไม่ฝาดเมื่อเก็บเกี่ยวสามารถรับประทานได้ทันที
ปัจจุบันพื้นที่ปลูกพลับส่วนใหญ่ของประเทศไทยอยู่ในพื้นที่โครงการหลวง
แหล่งที่ปลูกสำคัญ ได้แก่ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่แฮ
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งหลวง ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยน้ำขุ่น
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ปูนหลวง จ.เชียงราย และสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง
สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์ จ.เชียงใหม่
พลับเป็นผลไม้รับประทานผลสด มีคุณค่าทางอาหารสูง
เป็นอาหารเสริมเพื่อสุขภาพ จะช่วยลดอาการเมาค้างในผู้ที่ดื่มสุรา
ช่วยลดความดันโลหิต และมีวิตามินเอสูงมาก
ผลไม้ของโครงการหลวงที่กล่าวมานี้ เป็นพืชผลที่รู้จักและนิยมของชาวไทย
แต่หลายท่านอาจจะเคยทานแต่ผลผลิตหรือสินค้าแปรรูปที่หาซื้อได้ตามตลาด
ร้านค้าทั่วไป ในช่วงฤดูร้อนที่กำลังมาถึงนี้
ลองเปลี่ยนบรรยากาศที่ร้อนอบอ้าวในเมือง ไปตามหาผลไม้เมืองหนาวบนดอย
ชมสวนผลไม้และสัมผัสอากาศเย็นสบาย นอกจากจะได้เรียนรู้การปลูก
การเก็บผลผลิตสดๆ จากต้นแล้ว
ยังถือเป็นการท่องเที่ยวที่เพลิดเพลินและสนุกสนาน
ไม่แน่มาเที่ยวเก็บผลไม้วันเดียวอาจจะได้สัมผัส ถึง 3 ฤดูในหนึ่งวัน?
ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบ จาก มูลนิธิโครงการหลวง